Carpe Diem'i anlatacakmış gibi duran bir başlık ama konu bundan epey farklı.
Konumuz film, dizi, manga, anime ve olağan hayatımızdaki bir olgu olan zaman akışını kullanmak. Özellikle anlatım yaparken işe yarayacak bir şey olarak görebiliriz bunu. Neyi anlatırken ne kadar anlatmalı?
Ancak etrafa odaklanmak için yavaşladığımızda; kokuları, renkleri, sesleri ve diğer ayrıntıları ayırt edebiliriz. Bu yavaşlamayı anlatmak için, etrafı göstermek için ayrıntılar kullanılır. Örnek:
"Yukarı baktı, havayı kokladı. Martıların çığlıkları ve deniz kokusu, ne de güzel... Gün henüz ağarmış ve havada soluk gri hakim, sanki sis var gibi ama yok. Belli, uzakların bulanık karanlığı yalnız."
Bu ayrıntılarda zaman akmadı, yavaşça kaldı ve ağır ağır devam etti. Etrafı görebilmek için dikkat etmek, yavaşlık hissiyatı sundu. Bakınca bu bir ters kullanım, bağdaştırma. Durmak için yavaşlamak gerektiğinden, ayrıntılar yavaşlığı vurgular.
Tersine bakalım. Bir anda gelişiveren olaylar tam olarak kavranamaz. O kadar ani ve hızlıdır ki... Çarpıcı bir karmaşa sunar. Hızlı ve kabaca -ayrıntısız- kullanım aksiyonun içine sokmak için güzel bir elemandır.
"Tetikleri çekip kapıyı kırdılar. Karşıdan ateş geliyordu, eğilip sağa yattı, ilk kişiyi vurdu. Arkaya göz ucuyla bakıp önüne döndüğünde fark etti, yalnız kendi ilerliyordu."
"Bakıştılar ve öpüştüler."
Bir anda gerçekleşmiş, hiçbir ayrıntı hiçbir duygu tam belli değil. Oluvermiş ve daha sonra kavranıyor. Bu kullanımı sonlarda çok severim, şok etkisi yaratmak için birebirdir.
"...ölmüştü." bu kadar, hiçbir şeysiz.
Düşünmek ise daha bir garip. Genelde algıdan, mekan ve zamandan kopuk. Düşünüldüğünde zaman -kavrayışımız azaldığından- daha hızlı geçer. Bir anda... Zaten düşüncelere sarılamadığımızda sıkılmaya ve algılamaya başlarız. Düşünmemek algıyı artırır ama bu biraz daha karmaşık geldiğinden uzatmayayım. Benim de pek kafamı toparlamadığım şey. ^^
Neyse bu yazıdan sonra okuyup izlediklerinizdekilerin hız kullanımına dikkat edin bir bakalım. Ayrıntı ve hız ilişkisi gerçekten görülebiliyor mu? Tsubasa'da giden topun kaleye varışında her futbolcunun suratı ayrı ayrı gösterilip topun varışı bir saat sürüyor mu : )
Sağlıcakla.
Kamil
