Manga'nın Babası; Osamu Tezuka
İÇERİK:
Hayatı:
Osamu Tezuka (手塚 治虫, doğum adı 手塚 治, Tezuka Osamu; 3 Kasım 1928 - 9 Şubat 1989) Japon manga sanatçısı, karikatürist ve animatördür. Osaka Eyaleti'nde doğan Tezuka'nın üretkenliği, öncü teknikleri ve türlerin yenilikçi bir şekilde yeniden tanımlanması ona "Manga'nın Babası" (マンガの父, Manga no Chichi), "Manga'nın Vaftiz Babası" (マンガの教父, Manga no Kyōfu) ve "Manga Tanrısı" (マンガの神様, Manga no Kami-sama). Buna ek olarak, Tezuka'nın oluşum yıllarında büyük bir ilham kaynağı olan Walt Disney'in Japon eşdeğeri olarak kabul edilir. Bu ifade, çocuklar için yaptığı ilk manga çalışmalarının ve animasyonların kalitesini övse de, daha sonraki, daha edebi, gekiga çalışmalarının önemli etkisini de bulanıklaştırır.
Tezuka, 1947 yılında yayınlanan Yeni Define Adası ile Japonya'da manga devrimi olarak bilinen süreci başlattı. Tezuka'nın eserleri, Astro Boy, Princess Knight ve Kimba the White Lion adlı çocuk mangaları ile Black Jack, Phoenix ve Buddha adlı yetişkinlere yönelik seriler de dahil olmak üzere en etkili, başarılı ve iyi karşılanan manga serilerinden bazılarını ortaya çıkaracak ve hepsi de çeşitli ödüller kazanacaktır.
Tezuka 1989 yılında mide kanserinden öldü. Ölümü Japon halkını ve diğer karikatüristleri derinden etkiledi. Takarazuka'da anısına ve eserlerine adanmış bir müze inşa edildi ve Tezuka ölümünden sonra birçok ödül aldı. Ölümü sırasında Phoenix'in son bölümleri ile birlikte birkaç animasyon yapım aşamasındaydı, ancak bunlar hiçbir zaman yayınlanmadı.
Erken dönem yaşamı (1928-1945)
Tezuka Toyonaka, Osaka'da doğdu. Üç çocuğun en büyüğüydü.Tezuka ailesi varlıklı ve iyi eğitimliydi; babası Yutaka Sumitomo Metals'de yöneticilik yapıyordu, büyükbabası Taro avukattı, büyük büyükbabası Ryoan ve büyük büyükbabası Ryosen ise doktordu. Annesinin ailesinin uzun bir askeri geçmişi vardı.
Hayatının ilerleyen dönemlerinde, anlattığı hikayelerle güven ve yaratıcılık aşıladığı için annesini takdir etti. Annesi onu sık sık Takarazuka Büyük Tiyatrosu'na götürürdü; bu tiyatroda sık sık tamamı kadınlardan oluşan bir müzikal tiyatro topluluğu olan Takarazuka Revüsü sahne alırdı. Kadın izleyicilere yönelik romantik müzikalleri, kostüm tasarımları da dahil olmak üzere Tezuka'nın daha sonraki çalışmalarını büyük ölçüde etkiledi. Sadece bu da değil, sanatçıların büyük, ışıltılı gözleri de Tezuka'nın sanat tarzını etkilemiştir.Takarazuka için derin bir "nostalji ruhuna" sahip olduğunu söylemiştir.
Tezuka küçükken babası ona Walt Disney filmlerini göstermiş ve o da bir Disney filmi tutkunu olmuş, filmleri arka arkaya defalarca izlemiş, en ünlüsü Bambi'yi 80'den fazla kez izlemişti. Tezuka, büyük ölçüde Disney animasyonundan esinlenerek ilkokulun ikinci yılında çizgi roman çizmeye başladı; o kadar çok çiziyordu ki annesi onun üretimine ayak uydurabilmek için defterindeki sayfaları silmek zorunda kalıyordu. Tezuka ayrıca Suihō Tagawa ve Unno Juza'nın çalışmalarından da ilham almıştır Hayatının ilerleyen dönemlerinde, animatör olma arzusu üzerindeki en önemli etkinin Disney değil, çocukken Çin animasyonu Prenses Iron Fan'ı izleme deneyimi olduğunu belirtecektir.
Beşinci yılı civarında Japonca'da "Osamushi" olarak bilinen bir yer böceği buldu. Kendi ismine o kadar benziyordu ki "Osamushi "yi takma adı olarak benimsedi.Tezuka okul kariyeri boyunca manga becerilerini geliştirmeye devam etti. Bu dönemde ilk usta amatör eserlerini yarattı.
Tezuka 1944'te lisede okurken, İkinci Dünya Savaşı sırasında Japon savaş çabalarını desteklemek için bir fabrikada çalışmak üzere askere alındı; aynı zamanda manga yazmaya devam etti. Tezuka 1945 yılında Osaka Üniversitesi'ne kabul edildi ve tıp okumaya başladı. Bu süre zarfında ilk profesyonel eserlerini de yayınlamaya başladı.
Erken başarı (1946-1951)
Tezuka, mangayı insanları dünyayı önemsemeye ikna etmek için bir araç olarak kullanabileceğinin farkına vardı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, 17 yaşındayken ilk profesyonel çalışması olan ve 1946'nın başlarında ilkokul çocuk gazetesi Shokokumin Shinbun'da tefrika edilen Diary of Ma-chan'ı yayınladı.
Tezuka, Robert Louis Stevenson'ın klasik macera romanı Define Adası'na dayanan bir hikaye öneren manga yaratıcısı Shichima Sakai ile görüşmelere başladı. Sakai, Tezuka'ya manga üzerinde çalışması halinde Ikuei Shuppan'dan bir yayın yeri sözü verdi. Tezuka mangayı orijinal esere çok az bağlı kalarak bitirdi.Shin Takarajima (Yeni Define Adası) yayınlandı ve bir gecede büyük bir başarı yakalayarak manganın altın çağını başlattı, bu aynı zamanda Amerikan çizgi romanının Altın Çağı ile karşılaştırılabilir bir çılgınlıktı.
Yeni Define Adası'nın başarısıyla Tezuka, daha fazla çalışması için bir yayıncı arayışıyla Tokyo'ya gitti. Kobunsha Tezuka'yı geri çevirdi, ancak Shinseikaku The Strange Voyage of Dr. Tiger'ı ve Domei Shuppansha The Mysterious Dr. Koronko'yu yayımlamayı kabul etti.
Tezuka henüz tıp fakültesindeyken ilk başyapıtlarını yayımladı: Lost World (1948), Metropolis (1949) ve Nextworld (1951) adlı bilim kurgu destanlarından oluşan bir üçleme. Bu eserler erken dönem steampunk unsurları içeriyordu.
Kısa bir süre sonra Tezuka, 1950'den 1954'e kadar Manga Shonen'de tefrika edilen ilk büyük başarısı Beyaz Aslan Kimba'yı yayınladı.
Tezuka 1951 yılında Osaka Tıp Fakültesi'nden mezun oldu ve Astro Boy karakterinin ilk görünümü olan Ambassador Atom'u yayınladı. Aynı yıl Tezuka, Baba Noboru, Ota Jiro, Furusawa Hideo, Eiichi Fukui, Irie Shigeru ve Negishi Komichi gibi diğer manga sanatçılarından oluşan Tokyo Çocuk Manga Derneği olarak bilinen bir gruba katıldı.
Astro Boy, ulusal şöhret ve erken animasyon (1952-1960)
1952 yılına gelindiğinde, Ambassador Atom Japonya'da sadece hafif bir başarı elde etmişti; ancak, belirli bir karakter genç erkekler arasında son derece popüler oldu: Atom adında insansı bir robot. Tezuka birçok genç erkekten mektup aldı. Atom'u temel alan bir seriyle başarı bekleyen Tezuka'nın yapımcısı, ona insani duygular verilmesini önerdi. Bir gün bir hastanede çalışırken, Tezuka sinirli bir Amerikan askeri tarafından yumruklandı. Bu karşılaşma Tezuka'ya Atom'un uzaylılarla etkileşimi temasını dahil etme fikrini verdi.4 Şubat 1952'de Tetsuwan Atom Weekly Shonen Magazine'de tefrika edilmeye başlandı. Atom karakteri ve maceraları Japonya'da bir anda fenomen haline geldi.
Tetsuwan Atom'un başarısı nedeniyle Tezuka 1953'te Ribon no Kishi (Prenses Şövalye) adlı shōjo mangasını yayınladı ve 1953'ten 1956'ya kadar Shojo Club'da tefrika edildi. Tezuka, hayatının eseri olarak kabul edeceği Phoenix'i ilk olarak 1954'te Mushi Production Commercial Firm'de yayınladı.
Gekiga grafik romanları (1967-1989)
1967'de Garo dergisine ve gekiga hareketine tepki olarak Tezuka COM dergisini yarattı.Böylece sanatını karikatürize, Disney-vari bir slapstick tarzından daha gerçekçi bir çizim tarzına doğru radikal bir şekilde değiştirdi; o sırada kitaplarının temaları yetişkin bir kitleye odaklandı. Tüm bu kitap ve kısa öykülerdeki ortak unsur, ana karakterlerin çok karanlık ve ahlaksız doğasıdır. Hikayeler ayrıca açık şiddet, erotik sahneler ve suçla doludur.
Mangalarının çocuklara yönelik olmaktan çıkıp daha 'edebi' gekiga mangalarına dönüşmesi 1967'de yōkai mangası Dororo ile başladı. Bu yōkai manga Shigeru Mizuki'nin GeGeGe no Kitarō'sunun başarısından etkilenmiş ve ona bir cevap niteliğindeydi.Eş zamanlı olarak, Dororo gibi daha güçlü, daha tutarlı bir hikaye ve çizim tarzında bir değişim getiren Vampires'ı da üretti. Bu ikisinden sonra Swallowing the Earth ile gerçek ilk gekiga denemesine başladı.Sonuçtan memnun kalmayınca kısa süre sonra I.L.'yi üretti. Phoenix adlı çalışması 1967'de başladı.
Bu tarzda çizdiği Phoenix, Black Jack ve Buddha gibi tanınmış serilerin yanı sıra Ayako, Ode to Kirihito, Alabaster, Apollo's Song, Barbara, MW, The Book of Human Insects gibi çok sayıda tek çekim veya daha kısa seriler ve daha sonra Under the Air, Clockwork Apple, The Crater, Melody of Iron and Other Short Stories ve Record of the Glass Castle gibi kitaplarda toplu olarak yayınlanan çok sayıda kısa öykü üretti.
Tezuka 1980'lerde Adolf'a Mesaj, Gece Yarısı, Ludwig B (tamamlanmamış) ve Neo Faust gibi devam eserleriyle anlatım tonunu biraz daha yumuşatacaktı.
Küçük not düşmek gerektiği kanaatindeyim.Gekiga (劇画), kelime anlamıyla "dramatik resimler", yetişkin izleyicileri hedefleyen ve daha sinematik bir sanat stili ve daha olgun temalarla işaretlenen bir Japon çizgi roman tarzıdır. Gekiga, 1960'lar ve 1970'lerde Japonya'daki yetişkin çizgi romanlarının baskın tarzıydı. Estetik olarak keskin açılar, koyu renk tarama ve cesur çizgilerle, tematik olarak ise gerçekçilik, sosyal etkileşim, olgunluk ve erkeklikle tanımlanır.
Ölümü
Tezuka 9 Şubat 1989'da Tokyo'da mide kanserinden öldü.[33] Son sözleri şöyleydi: "Size yalvarıyorum, çalışmama izin verin!", çizim ekipmanını almaya çalışan bir hemşireye söylenmişti.Tezuka agnostik olmasına rağmen Tokyo'da bir Budist mezarlığına gömülmüştür.
2014 yılında Tezuka'nın kızı Rumiko Tezuka'nın, babasının ölümünden bu yana kilitli olan masasının çekmecesini açtığı bildirildi. İçinde yarısı yenmiş bir parça çikolata, Katsuhiro Otomo hakkında Akira'daki iyi çalışmasıyla ilgili el yazısıyla yazılmış bir makale, çeşitli projelerinden eskizler ve antropomorfik hayvanların çok sayıda erotik eskizini buldu
Eserleri
Tezuka'nın tüm eserleri 700'den fazla cilt ve 150.000'den fazla sayfa içermektedir. Tezuka'nın eserleri arasında Astro Boy (Japonya'da Mighty Atom), Black Jack, Princess Knight, Phoenix (Japonya'da Hi no Tori), Kimba the White Lion (Japonya'da Jungle Emperor), Unico, Message to Adolf, The Amazing 3, Buddha ve Dororo bulunmaktadır. "Hayatının eseri", 1950'lerde başladığı ve ölümüne kadar sürdürdüğü bir yaşam ve ölüm öyküsü olan Phoenix'ti.
Ayrıca Tezuka, Japonya'da TV animasyonuna öncülük eden animasyon yapım stüdyosu Mushi Production'a ("Bug Production") başkanlık etmiştir.
Kaynak genelde wikipedia üzerinden bakmama rağmen bir dönemin ve devam etmekte olanın babası olarak görülmeye değer biridir. Hayatının sonuna kadar eskizler çizmeye devam etmişti. Ama bir haftalık ve ağır çalışma ortamı vücudunu bitap düşürmüştür. Hayatı solarken bile hala çizmeye devam etmek istemiştir. Belki küllerimden doğarım diye.
Birçok serisinin animesi olmasına rağmen mangası bizim coğrafyamızda pek sevilmeyen bir çizim şekline sahiptir. Genelde fantastik türevler yer alsa da günümüz gençleri genelde vurdulu kırdılı serileri seviyorlar. Ha bir de renklisi olmazsa olmaz... Ne anlıyorlarsa artık.
Belki yaparlar diye serilerinin isimlerini belirtmek bahanesi işaretledim. Umarım yaparlar da okuruz. Animeleri ile büyüdük desek yeridir. Yazımın sonuna gelirken üşütmeyin ve hasta olmamaya dikkat edin. Sağlıcakla kalın... Sayonara...
3.2.2023-McMaster