Merhaba arkadaşlar,
Ekip arkadaşlarımızdan 'gizshita' okuduğu bazı mangalarda çok uç yazım yanlışları görünce haklı olarak ufak çaplı bir isyan yaşıyor ki bu isyanı destekliyoruz ve kendisiyle de konuştuktan sonra dikkat edilmesi gereken birkaç ufak detayı anlatalım dedik. (Aslında bütün emek kendisine ait ama ben de nemalanıyorum)
Sözü kendisine bırakarak çeviri yapacak arkadaşlara tavsiyelerimizi sıralayalım.
Not: Önerileriniz olursa lütfen yorum olarak ekleyin ve ne yapabiliriz adı altında tartışarak belki çok daha detaylı bir çalışma bile ortaya çıkartabiliriz.
Not 2: Bizler bu işin üstadı değiliz. Okulunu okuyup ve hatta üzerine tezler yazmadık. Bilgimiz doğrultusunda dikkatimizi çeken konuları dile getirmek istedik ki keyfe keyif katılsın amacındayız.
Keyifli okumalar.
---------------------------------------------------------
Herkese selam!
Uzun zamandır dikkatimi çeken ve yapmak istediğim bir şey vardı. Sonunda yapıyorum, sizlerleyim. Bazı çevirmen arkadaşlar her ne kadar muhteşem çeviriler yapıp, muhteşem kelimeler kullansa bile gerek Türkçemizi doğru kullanmadığı gerek göz yakan yazım yanlışları yaptığı gerekse noktalama işaretleri kısmında hatalar yaptığı için ve yeni başlayanlara da belki bir yol gösterir umuduyla minik bir liste yapıyorum. Birkaç kişi bile yararlansa amacına ulaşmış demektir.
Yazıda her kuralı belirtmek yerine daha sık hata yapıldığını gördüğüm noktalara değineceğim.
- İngilizce ile Türkçe arasındaki farklardan biri: ve/fakat/ama gibi bağlaçlardan önce veya sonra virgül konulmaz. İngilizcede konulduğu için çevirirken kafalar karışıyor ve araya bir virgül getirilebiliyor. Türkçede böyle bir şey yok. :)
- "de/da" yazımı yine bir diğer sıkıntılı konu. İsim hâl eki olarak kullanılan "-da" eki birleşik yazılırken "dâhil" anlamı katan "-da" ayrı yazılır. En sık ayırt yöntemi ise ekin üzerini elinizle kapattığınız zaman cümlenin anlamsızlaşmasıdır. Anlam kaybı yaşıyorsa eğer birleşik yazınız.
- "mi" yazımı. Soru eki olarak kullanılan "mi" ekleri (soru cümlesi olmasa bile). Her zaman ayrı yazılır fakat burada dikkat edilmesi gereken konu, isme gelen belirtme ekleri. Örneğin; "olduğum" kelimesine "-i" belirtme ekini eklersek "olduğumu" kelimesi ortaya çıkar. Buradaki "mu" ayrı yazılmaz çünkü bu hâl ekidir. Bu kelimeye eğer soru eki eklersek "olduğumu mu" şeklinde yazmamız gerekir.
- Çok sık hata yapılan bir konu da "-se/sa" eklerinden sonra virgül kullanımı. Bu ekler şart ekidir ve sonrasında virgül konulmaz.
Örneğin: “Beni dinlemezsen seni asla affetmem.”
- Zarf-fiil ekleri sonrasında virgül gelmez. Sıkça kullanılan zarf-fiil ekleri de: (-ıp, -arak, -madan, -maksızın, -dıkça, -ınca, -alı, -ken, -..r ...-maz, -asıya, -casına). Bu ekleri almış bir kelime fiilimsi olur ve sonrasında virgül konulmasına gerek yoktur. Bir istisna art arda gelen zarf-fiil eki almış sözcüklerdir. Bu sözcükler varsa virgül konulabilir.
Örneğin: “Onlar gelmeden, biz etrafı toplayıp çıkalım.”
- Bir başka konu da "ğ" ve "y" yazımının karıştırıldığı sözcükler. Birkaç tanesinden örnek vermek istiyorum ki akılda kalsın. Örneğin; Eğlence, değil, eğer, iğrenç, ağır, eğri, ciğer, değişmek, doğal, böğür, iğne, düğüm, değmek, beğenmek, seğirmek, geğirmek...
- Yazımı sıkça karıştırılan birkaç kelime daha: Hiçbir, hiçbir şey, bir şey, birkaç, her şey, hoş geldin, sağ ol, birdenbire, ya da, birçok, herkes, herhangi bir, orijinal, stajyer, orijinal, direkt, ekşi, espri, şarj, sürpriz, metot...
- Tekrarlanan bağlaçlardan sonra önce ve sonra virgül konulmaz.
- "ki" yazımını da belirtmeden geçmeyeyim. Sahiplik anlamı katan -ki eki birleşik yazılırken diğerleri ayrı yazılır. Örneğin, "benimki" derken sıfatı zamir yapmış oluruz ve sahiplik anlamı kattığımızdan birleşik yazarız. "Öyle bir şey yaptım ki" derken de bir cümleyi başka bir cümleye bağlayan bir "ki" eki gelir ve bağlaç olmuş olan "ki" ayrı yazılır.
Örneğin: hem ... hem, ya ... ya, ne ... ne, de ... de, gibi.
Bunlar en çok hata yapıldığını gördüğüm konular. Emin olamadığınız bir kelimede TDK sitesini ziyaret etmeyi unutmayın. Yazım kuralları ve noktalama işaretleri ile ilgili de internette birçok güzel site bulunmakta. 2 dakika ayırmaktan zarar gelmez. Birkaç defa bakarsınız, sonrasında öğrenmiş olursunuz. Sadece çeviri yaparken değil, hayatınızda birçok yerde işinize yarayabilecek noktalar. Umarım yardımcı olabilmişimdir. :)
NOT: Tabii ki en önemlisi bol bol kitap okumaktır. :)
- gizshita
